Ekološko društvo "Arkus"

Edukativna tabla o zimovalištu utine

U centru Bačke Topole sova utina (Asio otus) zimuje već više od dvadeset godina, a poslednjih godina vlada sve veće interesovanje za ovo zimovalište. Slično, ali nešto manje zimovalište postoji i u centru Stare Moravice. Od svog osnivanja Ekološko društvo ”Arkus” stavlja naglasak na ekološku edukaciju i informisanje stanovništva o lokalnim prirodnim vrednostima, što je rezultiralo organizovanjem akcije pod nazivom ”Posmatranje sova”. Akcija se organizuje jednom godišnje, sa ciljem da se javnost upozna sa sovom utinom, kao i da se zajedničkim zalaganjem svih zainteresovanih očuvaju lokalna zimovališta. Kao dopuna ovom programu postavljene su edukativne table na dva najznačajnija zimovališta u okviru opštine. Edukativne table se nalaze u neposrednoj blizini zimovališta i predstavljaju odličan izvor informacija lokalnom stanovništvu i posetiocima. Na teritoriji opštine Bačka Topola za sada ne postoje druge edukativne table sa sličnom tematikom, tako da je njihovo postavljanje veoma značajno i iz ugla ekološke edukacije.

Priprema postolja za table (Photo: Harkai Ákos)

Na edukativnim tablama mogu se pročitati informacije o sovi utini, njenim karakteristikama, načinu života, ishrani, staništu, rasprostranjenju, kao i o tome koje opasnosti prete ovoj vrsti sove, kako možemo pomoći ako pronađemo mladunce utine, i naravno, informacije o zimovalištima i njihovom značaju. Izrađene su četiri ovakve table, dve na srpskom i dve na mađarskom jeziku, a na svakoj je i sažetak na engleskom jeziku. Postavljene su u Bačkoj Topoli i Staroj Moravici.

Postavljanje tabli kod zimovališta u Bačkoj Topoli (Photo: Edita Suturović)

Sredstva za pripremu i izradu tabli, kao i nabavku drvenog materijala za zaštitne okvire i postolja, obezbeđena su putem konkursa od strane Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine. Edukativne table su dobrovoljno pripremili članovi ED ”Arkus”, tekst su sastavili stručnjaci iz oblasti biologije i zaštite prirode, a svi zajedno su učestvovali u izradi drvenih okvira i postolja, kao i u postavljanju tabli na obe lokacije. Prvo su postavljene table kod zimovališta u Bačkoj Topoli, uz prometnu pešačku stazu pored parka kod Vojvođanske banke. Edukativne table su predate na upotrebu 27. septembra 2016. godine. Predaji su prisustvovali učenici jedne od osnovnih škola i predstavnici medija. Paralelno su tekle pripreme i za postavljanje dve table u Staroj Moravici, što je i ostvareno u prvoj polovini oktobra. Edukativne table upotpunjuju i ulepšavaju prizor u centru sela, koji pruža drvored starih smreka i obnovljena zgrada pozorišta u neposrednoj blizini. Zvanična predaja tabli odigrala se 12. novembra 2016. godine, kojoj je prisustvovala mala grupa entuzijasta predvođena nastavnikom biologije u lokalnoj osnovnoj školi. Poseban doživljaj za prisutne je bio taj što se u novembru već znatan broj sova utina nalazi na zimovalištu, pa su učesnici izbliza mogli posmatrati utine koje su se odmarale među granama drveća.

Postavljanje tabli kod zimovališta u Staroj Moravici (Photo: Harkai Ákos)

Važno je naglasiti da, zahvaljujući postavljenim edukativnim tablama, u bilo koje doba godine zainteresovani mogu pročitati informacije o utini, zimovalištima i njihovom značaju, kao i o zaštiti sova. Jedan od najvažnijih rezultata ovog projekta jeste jačanje pozitivnog stava ljudi prema sovama. Zahvaljujući kratkom i sažetom tekstu na tablama čitaoci će saznati mnogo korisnih informacija. Na ovaj način će biti ostvarena jedna vrsta ekološke edukacije stanovništva, a takođe i njihovo upoznavanje sa naučnim radom koji je posvećen očuvanju lokalnih prirodnih vrednosti. U cilju očuvanja zimovališta utina veoma je važno da što više ljudi pročita tekstove na edukativnim tablama, jer će razumevanjem značaja zimovališta biti lakše preduzeti mere njihove zaštite u budućnosti.

Zvanična predaja tabli kod bačkotopolskog zimovališta (Photo: Edita Suturović)

Postavljanje edukativnih tabli praćeno je velikim interesovanjem na oba lokaliteta. A što se samih sova tiče, u osnovi se ništa nije priomenilo. Nesvesne pažnje koju izazivaju, utine provode dane na zimovalištima kao i ranijih godina. Ove godine je broj sova na zimovalištima nešto manji nego inače, što se i moglo očekivati zbog slabije gnezdilišne sezone, a ujedno je na ovdašnja zimovališta došlo i manje sova sa severa. Broj jedinki na zimovalištu dostiže svoj maksimum krajem novembra, do prve polovine decembra, u čemu ni ova godina nije bila izuzetak. Na zimovalištu u Bačkoj Topoli trenutno boravi 70-80 jedinki utine, dok je u Staroj Moravici broj nešto skromniji, 40-50 jedinki.

Izradu tabli podržao:

Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine